Kahverengi kokarca ile mücadele seferberliği

Kültürel ve kimyasal mücadelenin şart olduğunu bildiren Karan, 2017 yılında Gürcistan’dan ülkemize giriş yapan ve ilk Artvin’in Kemalpaşa ile Hopa ilçelerinde görülen kahverengi kokarcanın 6 yılda tüm Doğu Karadeniz Bölgesi’ne yayılarak başta fındık olmak üzere tarımsal ürünlerde verim kaybına neden olduğunu kaydetti.

Karan, “Zararlının erginleri yüksek uçuş kapasitesi sayesinde ülke geneline yayılıp çeşitli kültür bitkisinde zarar yapabilme potansiyeline sahiptir. Doğu Karadeniz bölgesinde popülasyon yoğunluğunun artması halinde ülkemizin tarım ürünleri ihracatında en önemli ürünlerinden biri olan fındık risk altındadır” dedi.

Kahverengi kokarca erginlerinin 12-17 mm boyutlarında olduğunu ve renginin değişiklik gösterebildiğini belirten Karan, “Kahverengimsi ve benekli alacalı renklidir. Yumurtaları soluk renkli, yaklaşık 1-3 mm çapında ve 1,6 mm uzunluktadır. Yumurtalar genellikle 14-28’li kümeler halinde yaprakların altına bırakılır. Parlak renkli, siyah ve kırmızımsı-turuncu ilk dönem nimfler yumurtadan çıktıktan sonra, yumurta kümesi etrafında kümelenirler ve ikinci nimf döneminde sonra uzaklaşırlar. Beş nimf dönemi geçirdikten sonra ergin olurlar. Antenlerinin 3. ve 4. halkasında kahverengi açık renkli bir bant bulunur” diye konuştu.

Kahverengi kokarca böceğinin doğrudan ve dolaylı olmak üzere iki şekilde tarımsal ürünlere zarar verdiğine dikkat çeken Karan, şunları kaydetti;

“Doğrudan zararını konukçusu olduğu bitkilerde oluşturur. Dolaylı zararını ise kışlamak için toplandığı alanlarda insanlarda rahatsızlık oluşturarak verirler. Sokucu emici ağız yapısına sahip olup erginleri ve nimfleri birçok meyve ve sebzede emgi yaparak zara yapar. Beslendiği meyvelerde başlangıçta küçük nekrotik alanları oluşturur. Esas zararı meyvelerin olgunlaşması sırasında görülür. Özellikle elma, armut, şeftali ve negtarinde üretim dönemi boyunca yapmış olduğu zarar sonucu meyveler üzerinde kedi yüzüne benzer, meyvenin içine doğru genişleyen zedelenme çürük benzeri doku kayıpları oluşur. Domates, biber, mısır ve soya fasulyesinde de benze zarar şekilleri oluşur. Ayrıca mısır ve soya gibi bitkilerde taneler tohum özelliğini yitirir. Fındıkta ise boş şekilsiz ve lekeli meyve oluşumun neden olarak verim ve kalite kaybına sebep olur. Zararlı birçok konukçuda olgunlaşma öncesinde de beslenebildiği için meyveler geliştikçe zarar gören alanlar hasada yakın daha belirgin hale gelir.”

Zararlı ile kültürel ve kimyasal mücadelenin şart olduğunu kaydeden Karan, “Kahverengi kokarcanın bugünlerde evlere olan geçişinin mücadele için bir avantaja çevrilerek 2024 yılı popülasyonunun azaltılması gerekmektedir. Bunun için evlere, balkonlara, odunluklara gelen böceklerin toplanarak imha edilmesi büyük önem taşımaktadır. İmha edilmeyen her dişi önümüzdeki yıl bir defada 28 adet olmak üzere, beslendiği bitkiye göre değişmekle birlikte toplamda 200 kadar yumurta bırakabilecektir. Evlere giren böceklerin süpürülüp ezilerek veya bir poşet içinde kapalı bırakılması gerekmektedir. Doğadaki kışlamış erginlere karşı mayıs ortasından itibaren haziran sonu, nimf ve yeni nesil erginlere karşı temmuz – ağustos başı olduğu dönemlerde yüzey ve yeşil akşam ilaçlaması şeklinde, ruhsatlı ilaçlar kullanılarak yapılmalıdır” dedi.